गुंतवणूक क्षेत्रात पाऊल टाकताना, तुम्हाला अनेक पर्याय दिसून येतात. त्यापैकी म्युचुअल फंड आणि इंडेक्स फंड हे गुंतवणूकदारांमध्ये लोकप्रिय आहेत. दोन्ही गुंतवणूक साधने फायदे देतात पण त्यांच्यामध्ये काही मूलभूत फरक आहेत. तुमच्या गुंतवणूक ध्येय आणि जोखीम सह क्षमतेनुसार योग्य निवड करणे आवश्यक आहे. चला तर मग म्युचुअल फंड आणि इंडेक्स फंड यांची सखोल माहिती जाणून घेऊया.
म्युचुअल फंड म्हणजे काय?
म्युचुअल फंड हे एक गुंतवणूक साधन आहे जे विविध प्रकारच्या सिक्युरिटीजमध्ये गुंतवणूक करते जसे कि इक्विटीज (शेअर्स), बॉण्ड्स, कमोडिटीज इत्यादी. अनेक गुंतवणूकदारांकडून जमा झालेली रक्कम एकत्रित केली जाते आणि फंड मॅनेजर त्या रकमेची गुंतवणूक करतो. त्यामुळे गुंतवणूकदारांना थेट बाजारात उतरण्याची गरज नसते. फंड मॅनेजर त्यांच्या ज्ञान आणि अनुभवावर आधारित गुंतवणूक निर्णय घेतो ज्याचा उद्देश बाजारापेक्षा चांगला परतावा मिळवणे हा असतो.
इंडेक्स फंड म्हणजे काय?
इंडेक्स फंड हे एक विशिष्ट बाजार निर्देशांकाच्या (उदा: निफ्टी 50, BSE सेंसेक्स) कामगिरीचा मागोवा घेणारे निष्क्रिय गुंतवणूक साधन आहे. निर्देशांकात समाविष्ट असलेल्या कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये इंडेक्स फंड गुंतवणूक करते. निर्देशांकाच्या जवळपास परतावा देण्याचा या फंडाचा प्रयत्न असतो. फंड मॅनेजर सक्रियपणे स्टॉक निवडत नाही तर फक्त निर्देशांकाचे अनुकरण करतो.
म्युचुअल फंड आणि इंडेक्स फंड यांच्यातील फरक
- गुंतवणूक शैली: म्युचुअल फंड सक्रिय गुंतवणूक शैली वापरतात तर इंडेक्स फंड निष्क्रिय गुंतवणूक शैली वापरतात.
- व्यवस्थापन शुल्क: म्युचुअल फंडाचे व्यवस्थापन शुल्क इंडेक्स फंडापेक्षा जास्त असते कारण फंड मॅनेजर सक्रिय भूमिका बजावतो.
- परतावा: म्युचुअल फंडाचा उद्देश बाजारापेक्षा जास्त परतावा मिळवणे हा असतो तर इंडेक्स फंड बाजाराच्या जवळपास परतावा देण्याचा प्रयत्न करतो.
- जोखीम: म्युचुअल फंडाचे जोखीम इंडेक्स फंडापेक्षा जास्त असू शकते कारण फंड मॅनेजर बाजारापेक्षा चांगला परतावा मिळवण्यासाठी काही जोखमी निर्णय घेऊ शकतो.
कोणते तुमच्यासाठी योग्य?
तुमच्या गुंतवणूक ध्येय आणि जोखीम सहनशीलतेवरून योग्य निवड करावी.
- जोखीम घेण्याची क्षमता कमी असलेल्या गुंतवणूकदारांसाठी: इंडेक्स फंड चांगला पर्याय ठरू शकतो कारण ते कमी जोखीम आणि दीर्घकालीन स्थिर परतावा देतात
- म्युचुअल फंड आणि इंडेक्स फंड: तुमच्या गुंतवणुकीसाठी कोणते उत्तम? (continued)
- सक्रिय गुंतवणूक करण्यात रस असलेल्या गुंतवणूकदारांसाठी: ज्यांना बाजारापेक्षा चांगला परतावा मिळवण्याची इच्छा आहे त्यांच्यासाठी सक्रिय व्यवस्थापनाखालील म्युचुअल फंड चांगला पर्याय ठरू शकतो. पण यात लक्षात ठेवायचे की फंड मॅनेजर नेहमीच बाजारापेक्षा चांगली कामगिरी करू शकत नाहीत.
- गुंतवणूक क्षितीज: दीर्घकालीन गुंतवणूक (5+ वर्ष) करण्याचा विचार असल्यास इंडेक्स फंड चांगला पर्याय आहे. कारण दीर्घकालावधीत बाजाराच्या चढउतारातून सरासरी परतावा मिळण्याची शक्यता जास्त असते.
- फंडाची निवड: म्युचुअल फंड निवडताना फंडाचा मागील कामगिरी, फंड मॅनेजरचा अनुभव, फंडाचे व्यवस्थापन शुल्क आणि गुंतवणूक धोरण यासारख्या बाबींचा विचार करा.
- विविधीकरण: तुमच्या गुंतवणूकाला विविधीकरण देणे खूप महत्वाचे असते. म्हणजेच एकाच प्रकारच्या फंडात गुंतवणूक न करता इक्विटी, डेट आणि इंडेक्स फंड यांचे मिश्रण करून गुंतवणूक करा.
- म्युचुअल फंड आणि इंडेक्स फंड दोन्ही गुंतवणूकदारांसाठी उपयुक्त ठरू शकतात. तुमच्या गुंतवणूक ध्येय, जोखीम सहनशीलता आणि गुंतवणूक क्षितीजाचा विचार करून योग्य निवड करणे आवश्यक आहे. तसेच गुंतवणूक करण्यापूर्वी financial advisor ची सल्ला घेणे फायदेमंद ठरेल.
